Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.

Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.


O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.
Roczny rozmiar użytkowania drewna w Nadleśnictwie Pniewy wynosi ok 65 tys. m3 i uzyskiwany jest głównie z:


•    cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów. Rocznie użytki rębne w Nadleśnictwie Pniewy stanowią 33 tys. m3;  


•    cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu. Cięcia te stanowią blisko połowę rocznego etatu i wynoszą średnio 32 tys. m3;


•    cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.

Ostatnia największa klęska żywiołowa w Nadleśnictwie Pniewy miała miejsce w styczniu 2007 roku. W skutek huraganowych wiatrów powalonych zostało blisko 13 ha lasu. W efekcie uprzątania i likwidacji wywrotów oraz połamanych drzew uzyskano ok 52 tys. m3, które zostały zaliczone na roczny etat nadleśnictwa. Na ten okres Nadleśnictwo Pniewy zmuszone zostało do wstrzymania pozyskania w celu utrzymania stabilności użytkowania wynikającego z planu urządzenia lasu a także zachowania odpowiedniego zapasu drewna na pniu. Skutki klęski usuwane były jeszcze w 2008 roku a przez kolejne lata drzewostany uszkodzone objęte były szczegółowym monitoringiem związanym z dużym zagrożeniem od szkodników wtórnych. Powstałe w drzewostanach luki znacznie zachwiały jego stabilność, co zwykle ułatwia wnikanie i żerowanie owadów uszkadzających drzewa głównie przypłaszczka granatka.  


Przeczytaj więcej na www.lasy.gov.pl.