Asset Publisher Asset Publisher

Jarząb brekinia

Dzisiaj wstawiamy audycję radiową podczas której poznamy jedno z bardziej fascynujących drzew Polski.

https://radiopoznan.fm/audycja/drzwi-do-lasu/drzwi-do-lasu-odc-167-brzeki-28-04-2021?fbclid=IwAR1ZjPZxUF43WaomNTlPsREACdFAhIunnuoBSIApkSyItjm1-V3uuYS6WYM

Podczas naszej podróży radiowej udamy się do lasów w powiecie szamotulskim, gdzie te rzadkie jarzęby rosną dziko. Przygotujcie się na fascynującą przygodę w otoczeniu natury i historii tego wyjątkowego gatunku drzewa.

Jarząb brekinia, znany również pod nazwami brzęk, jarzębina klonowa, bereka, czy na Pomorzu jako grusza klonowa, jest jednym z najbardziej wyjątkowych, rzadkich i pięknych drzew leśnych. To rodzimy gatunek o pochodzeniu śródziemnomorskim, którego obecność w Polsce stanowi prawdziwą rzadkość.

Naturalnie rośnie w Europie, Azji Mniejszej, na Kaukazie oraz w północnej Afryce, ale w Polsce spotyka się go jedynie na północno-wschodnich obszarach kraju. Preferuje miejsca dobrze nasłonecznione, ziemie żyzne, a często można go spotkać w towarzystwie dębów, lip i grabów.

Przez wieki jarząb brekinia cieszył się uznaniem naszych przodków, którzy wykorzystywali go zarówno w medycynie ludowej, jak i w produkcji wyrobów spożywczych. Jego drewno, które jest twarde, ciężkie i elastyczne, było cenione w meblarstwie i stolarstwie. Niestety, nadmierne wykorzystanie doprowadziło do rzadkości tego gatunku.

W Polsce jarząb brekinia jest wyjątkowo rzadki i znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych, klasyfikowany w kategorii NT (bliski zagrożenia). Objęty jest ochroną na terenie całego kraju. Choć jest to jedno z najmniej znanych rodzimych drzew leśnych, to jednocześnie jedno z najbardziej cennych, osiągając znaczne rozmiary zarówno pod względem wysokości (25-30 m), jak i grubości (ponad 1 m w obwodzie).

Charakteryzuje się owalną, nisko osadzoną i mocno rozgałęzioną koroną, szczególnie w warunkach odosobnienia. Natomiast w gęstym lesie przybiera smukłą formę. Jego kwiaty, pojawiające się w maju, są białe i zebrane w baldachogrona. Jesienią liście przebarwiają się na intensywny czerwony lub różowy, a gałązki obsypane są brązowymi, nakrapianymi owocami.

Mimo wszystkich zalet, brekinia w Polsce występuje naturalnie tylko na niewielu stanowiskach, co czyni ją jeszcze bardziej cennym skarbem przyrody.